Powiesc Tadeusza Dolegi-Mostowicza Kariera Nikodema Dyzmy nalezy do kanonu literatury polskiej. Powiesc powstala w 1932 roku i w zamysle autora miala byc literacka satyra kraju pod rzadami sanacji. Nikodem Dyzma jest prostym prowincjuszem, zarabiajacym z gry na mandolinie w warszawskich lokalach. W wyniku zbiegu nieoczekiwanych okolicz- nosci, zawiklanych ukladow pomiedzy owczesnymi biznesmenami i wladza, a takze intryg wysokich urzednikow administracji panstwowej, bohater powiesci robi oszalamiajaca kariere, najpierw w sektorze prywatnych majatkow i interesow, nastepnie w aparacie Panstwa. Nikodem Dyzma zdaje sobie sprawe, ze piastowane przez niego urzedy zupelnie go przerastaja, ale szybko uczy sie, ze moze sie tym nie przejmowac. Wystarczy sprytnie i bez skrupulow lawirowac i mozna troszczyc sie jedynie o wykorzystywanie pozycji dla swoich prywatnych celow i prowadzenia bujnego zycia towarzyskiego, pelnego balow, rautow i barwnych przygod milosnych. Ostra krytyka Polski sanacyjnej zawarta w powiesci Dolegi-Mostowicza okazala sie ponadczasowa. Kazde pokolenie Polakow odkrywa ze smutkiem swoich Nikodemow-Dyzmow, ktorzy obejmuja najwyzsze funkcje w Panstwie. Nic wiec dziwnego, ze swietnie napisana prorocza powiesc przedwojennego dziennikarza politycznego i pisarza zajmuje wazne miejsce w literaturze polskiej, a postac Nikodema Dyzmy stala sie synonimem niekompetentnych i nastawionych na prywate karierowiczow. Kariera Nikodema-Dyzmy byla kilkakrotnie ekranizowana, w 1956 roku w postac glownego bohatera wcielil sie Adolf Dymsza, w 1980 Roman Wilhelmi, a w 2002 Cezary Pazura.